Cultuur in onszelf
“Ja en die lamp, die is ook van ons!” roept een goede vriend van mij door m’n huis heen. Hij is werkzaam voor een groot internationaal importbedrijf welke verantwoordelijk is voor veel van de accessoires van populaire woonwinkels in Nederland. Het gevolg? Ieder keer dat ik iets nieuws in huis heb of we met de vriendengroep uiteten gaan wordt de ruimte geanalyseerd op producten die van ‘hen zijn’. Al blijkt hij niet de enige te zijn die onbewust dit gedrag vertoont. M’n zusje, een dierenwetenschapper, analyseert maar al te graag welke koeien er precies in het weiland staan en een wiskundige vriendin weet van een prachtige tegelvloer op Mallorca een wiskundige opdracht voor in haar klas te maken. Herkenbaar?
Ik kom erachter dat ook ikzelf onbewust dit gedrag vertoon. Ik kan niet langs grondwerkzaamheden lopen of ik kijk of iedereen zich wel netjes aan de veiligheidsregels houdt, zoals het dragen van pbm’s. Ik kan u vertellen dat dit als Amsterdamse een behoorlijke klus is aangezien de stad altijd één grote bouwplaats lijkt.
Zo werden er op mijn dagelijkse route naar het werk werkzaamheden uitgevoerd aan de trambaan. Na verschillende situaties te hebben geobserveerd zag ik op een dag een man bezig, die met zijn werkzaamheden veel herrie maakte. De persoon in kwestie had gelukkig zijn gehoorbescherming op. Zijn collega die ernaast stond echter niet. Toen het geluid toch iets te hard werd besloot hij om zijn vingers in zijn oren te stoppen als maatregel tegen het scherpe geluid (ja echt waar!).
Gevaren in de bouw
Wie op google intypt ‘meest gevaarlijke beroepen’ ziet al snel dat ‘bouwvakker’ toch regelmatig op nummer één eindigt. Waarom zijn we in de branche dan toch soms zo slordig als het aankomt op (persoonlijke) bescherming? In menig gesprek die ik met collega’s voer over dit onderwerp komt één argument vaker naar voren; ‘we werken in een cultuur van werkdruk, haast en routine dan vergeet je wel eens wat en worden gevaren anders ingeschat’.
Het zit in de cultuur!
Vooral die laatste opmerking is voor een antropoloog natuurlijk bijzonder interessant. Het begrip cultuur kent vele definities. voor deze blog zal ik mij richten op de definitie die cultuur ziet als ‘alle capaciteiten, overtuigingen en vormen van gedrag die leden van een groep of maatschappij hebben aangeleerd.’
Er vanuit gaande dat cultuur dus iets is wat mensen wordt aangeleerd, betekent het dus ook dat deze veranderd kan worden. Helaas is deze verandering lastiger dan sommige gepresenteerde stappenplannen doen lijken. De capaciteiten, overtuigingen en gedragingen zitten diepgeworteld in het menselijke bewuste en onbewuste denken.
Een cultuurverandering doormaken
Hoe kan ik een culturele verandering teweegbrengen? Helaas biedt deze blog niet voldoende ruimte om alle details te delen. Een aantal zaken zijn echter cruciaal. Zorg ervoor dat u een duidelijke visie van uw beoogde cultuur heeft en dat deze als legitiem wordt ervaren door de groep waarop hij van toepassing is. Deel uw visie en geef zelf het goede voorbeeld (dus draag zelf ook je helm, ook al zit deze niet lekker)! Onthoud dat verandering een tweezijdig proces is, top-down een verandering met harde hand doorvoeren heeft vaak een averechts effect. Mensen dwingen om pbm’s te dragen heeft op korte termijn resultaat, maar wordt dit nog steeds gedaan als u zich niet meer op het werk bevindt? Iemand een nieuwe manier van werken aanleren wordt gedaan als u ernaast staat, maar is dat nog steeds het geval als u minder aanwezig bent?
Wat kan ProMa Consulting voor u betekenen?
Cultuur en -organisatievraagstukken zijn branche overstijgend. Of u nu werkzaam bent in bijvoorbeeld de infratechniek, financiën of zorg. Al deze sectoren hebben één overeenkomst; ze worden ingevuld door en voor mensen.
Wilt u meer weten over wat wij voor u kunnen betekenen op het gebied van kwaliteitsmanagement, auditeren of (cultuur-) organisatievraagstukken? Neem dan contact met ons op.
